Een aanrader voor iedereen die in vertalen geïnteresseerd is, is de blog VandaagsVertaalProbleem van Robbert-Jan Henkes. Hij bespreekt hierin de dilemma’s van een vertaler en laat zien waaraan een goede vertaling volgens hem moet voldoen. Henkes is publicist en vertaler, en maakte naam met vertalingen (veelal in samenwerking met Erik Bindvoet) van o.a. Joyce, Shakespeare en The Beatles. In 2017 won Henkes de Filter Vertaalprijs voor zijn vertaling van Russische kindergedichten in Bij mij op de maan.

Op dit moment is Henkes bezig met het vertalen van Dovlatov (Sergej Donatovitsj Dovlatov, 1941-1990), schrijver van o.a. Het kamp: aantekeningen van een bewaarder. Pas na zijn emigratie naar New York (1978) werden Dovlatovs literaire werken in het Westen gepubliceerd.

Henkes bewondert Dovlatov om zijn helderheid en bondigheid (“helderder en bondiger proza krijg je niet”). Dit vormt tevens een probleem voor de vertaler: hoe behoud je deze bondigheid in het Nederlands, dat in vergelijking met het Russisch behoorlijk langdradig is (denk bijvoorbeeld aan de lidwoorden die in het Russisch ontbreken)?

Een andere eigenschap van Dovlatovs proza is dat hij een hekel heeft aan alliteratie: dus geen twee woorden die met dezelfde letter beginnen in een zin. Een vertaling te maken zonder alliteratie is onmogelijk, maar Robbert-Jan Henkes probeert alliteratie zoveel mogelijk te vermijden en zo dicht mogelijk bij het origineel te blijven. De allerbelangrijkste opdracht van de vertaler is volgens hem de toon te vangen en in dit geval zoveel mogelijk de helderheid en bondigheid na te streven van het origineel.

Na het lezen van deze blog (er zullen zeker nog meerdere volgen) kijk je als lezer reikhalzend uit naar het eindresultaat!