Heritage speakers
Leerlingen met een Russischtalige achtergrond noemen we heritage speakers. Zij hebben meestal voldoende kennis van het Russisch om zonder veel voorbereiding het eindexamen Russisch havo/vwo te halen. Deze leerlingen zijn bijvoorbeeld
- moedertaalsprekers van het Russisch
- leerlingen met ruime voorkennis van het Russisch (near-natives)
Het eindexamen Russisch havo/vwo kan behaald worden
- als extra vak, wat een een waardevolle toevoeging is op je diploma en je CV
- in plaats van een andere moderne vreemde taal (behalve Engels)
Andere mogelijkheden:
- vmbo-leerlingen kunnen als extra vak Russisch examen doen op havo-niveau
- havo-leerlingen kunnen Russisch op vwo-niveau afleggen
- havo/vwo-leerlingen kunnen het examen vervroegd afleggen (in 4-havo of 5-vwo)
Als Russisch geen vak is op de eigen school, dan kunnen leerlingen op afstand begeleid worden naar het eindexamen. Van deze mogelijkheid hebben tot nu toe (mei 2022) 93 middelbare scholen zonder Russisch gebruik gemaakt. Hoe deze begeleiding op afstand precies werkt, leest u in het document Het examen Russisch op een school zonder Russisch (update juli 2024).
Eindexamen Russisch:
Examentraject van één jaar
De volgende scholen bieden leerlingen de mogelijkheid om in een examentraject van één jaar eindexamen Russisch te doen:
REGIO NOORD (alleen examen vwo) Leerlingen uit de regio Noord-Nederland kunnen contact opnemen met mw Jeanette Bron (j.bron.praedinius@o2g2.nl), docent Russisch op het Praedinius Gymnasium in Groningen.
OVERIGE REGIO’S (havo en vwo) Leerlingen uit de overige regio’s van Nederland kunnen contact opnemen met mw Rosa Verkerke (vkk@schravenlant.nl), docent Russisch op Lyceum Schravenlant in Schiedam.
Levende Talen Russisch werkt samen met een aantal bevoegde docenten Russisch. Ook deze docenten begeleiden leerlingen in het examentraject Russisch havo/vwo zoals hieronder beschreven. Het examentraject vindt plaats op de aanvragende school dan wel online. Levende Talen Russisch bemiddelt bij het contact.
Houd rekening met het volgende:
- Aanmelddeadline – 1 oktober
Scholen dienen hun leerling vóór 1 oktober van het betreffende schooljaar aan te melden. Wij raden aan om al vóór de zomervakantie van het startende schooljaar contact op te nemen indien u interesse heeft. Aanmeldingen na 1 oktober worden slechts bij hoge uitzondering in behandeling genomen. - Beschikbaarheid
Aanmelding is alleen mogelijk zolang er voldoende plaatsen beschikbaar zijn. - Instapniveau en examenjaar
Bij aanmelding wordt een instapniveau vastgesteld. Leerlingen kunnen het examen afleggen in hun reguliere examenjaar of eventueel voortijdig in HAVO 4 of VWO. Aanmelding in vroegere leerjaren is niet mogelijk. - Toestemming van de eigen school
Leerlingen vragen toestemming aan hun eigen school om examen Russisch te doen. Er is een contactpersoon nodig (bijv. examensecretaris of mentor) voor het contact tussen de scholen. - Kosten
Aan het traject zitten kosten verbonden. De school of eventueel de ouders van de leerling betalen de kosten. De kosten worden vastgesteld door de aanbiedende scholen of rechtstreeks in een overeenkomst met de docenten.
Over het examen
Het examen bestaat, net als de andere examens moderne vreemde talen, uit schoolexamens en een centraal schriftelijk examen. Naast schoolexamens taalvaardigheden is er een schoolexamen gewijd aan Russische literatuur. Dit bestaat uit een schriftelijke toets over een verplichte leeslijst en een literatuurdossier.
In 2009 verscheen dit artikel in Levende Talen Magazine (2009:1, pp. 25-26) over examentraining voor heritage speakers. De wijze van begeleiding is grotendeels hetzelfde gebleven. Helaas is er in Amsterdam geen school meer met een docent Russisch.
Russisch eindexamen havo vwo (video uit 2013)
Bent u geïnteresseerd in het eindexamen Russisch en de verhalen van de eindexamenkandidaten van de afgelopen jaren, volg het kanaal van de Docenten Russisch op YouTube, of bekijk de playlist ‘Eindexamen Russisch‘
Staatsexamen Russisch
Het examen Russisch kan ook worden afgelegd als staatsexamen. Houdt u er bij het aanmelden voor het staatsexamen rekening mee dat het laatste onderdeel van het staatsexamen (het mondeling gespreksvaardigheid en literatuur) pas halverwege de maand juli plaatsvindt. Dit kan gevolgen hebben voor de planning van uw zomervakantie.
Verder geldt dat een behaald staatsexamencertificaat Russisch slechts bijgeschreven kan worden op het schooldiploma van de leerling wanneer de leerling het staatsexamen Russisch in het eindexamenjaar aflegt én de schoolleiding ermee instemt. Een in een eerder jaar behaald staatsexamencertificaat Russisch kan volgens de wet niet bijgeschreven worden op het diploma van de middelbare school.
Klik hier (en voor de duidelijkheid 
ook even hier) voor meer informatie over het doen van staatsexamen. Let op de deadline voor aanmelding!
Hier vindt u de vakinformatie van het Staatsexamen 2022 Russische taal en Literatuur voor havo en vwo. De vakinformatie voor het staatsexamen Russisch van 2023 vindt u hier: havo en vwo.
Op verzoek kan aan staatsexamenkandidaten een pdf met examenstof voor het onderdeel literatuur toegestuurd worden. Als u deze pdf wilt ontvangen, kunt u een mail sturen naar leraren.russisch@gmail.com .
Bij de staatexamens kan men ook het examen Russisch elementair op havo- en vwo-niveau afleggen. De vakinformatie voor het examen Russisch elementair havo 2022 en 2023 vindt u hier en hier. De vakinformatie voor het examen Russisch elementair vwo 2022 en 2023 vindt u hier en hier.